Το κυπριακό ζήτημα

ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ.

Η Κύπρος ντυμένη με την Βρετανική Σημαία.

Τα τελευταία χρόνια, Ελλάδα και Τουρκία, έχουν κάνει σοβαρές προσπάθειες προκειμένου να λύσουν τα προβλήματα τους και να γεφυρώσουν τις χρόνιες διαφορές των δύο λαών. Και οι δύο πλευρές, κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Πεντακόσια χρόνια όμως, συνεχών αντιθέσεων, διαφορών και πολέμων δεν είναι εύκολο να ξεπεραστούν. Το μεγαλύτερο όμως από τα τρέχοντα προβλήματα, είναι το Κυπριακό.

Η παρούσα κατάσταση, βρίσκει την Κύπρο να μπαίνει επίσημα στην ευρωπαϊκή Ένωση και ταυτόχρονα την Τουρκία να προσπαθεί να πάρει ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων, για την δική της ένταξη στην Κοινότητα. Στις προσδοκίες της αυτές, η γειτονική Τουρκία, έχει ανάγκη και την στήριξη της Ελλάδας. Στην συγκεκριμένη συγκυρία, είναι μεγάλη ευκαιρία, οι δύο χώρες να βάλουν στην άκρη τις διαφορές τους και να βρουν τρόπο να συνυπάρξουν ειρηνικά.

Από την μια πλευρά η Ελλάδα θα ωφεληθεί οικονομικά με την είσοδο της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση διότι, με την μείωση του κινδύνου μιας πολεμική σύρραξης μεταξύ τους, η ανάγκη για εξοπλισμούς περιορίζεται.

Μια χώρα, όπως η Ελλάδα των δέκα εκατομμυρίων κατοίκων, με οικονομικά προβλήματα και η οποία έχει να αντιμετωπίσει την Τουρκία των εβδομήντα εκατομμυρίων, είναι φυσικό να ξοδεύει για την πολεμική της προστασία τεράστια ποσά, τα οποία κάνουν και τους οικονομικούς της στόχους δυσκολότερους.

Από την άλλη, η είσοδος της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ακριβώς λόγω του μεγέθους της και του πληθυσμού της, αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό και η συμβολή της Ελλάδας προς τον σκοπό αυτό, είναι απαραίτητη.

Το Δημοψήφισμα για την επανένωση της Κύπρου το 2004

Όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωση της υφηλίου φρόντισαν να ενημερώσουν την κοινή γνώμη, για την άρνηση των Ελληνοκυπρίων να δεχθούν το σχέδιο επανένωσης της Κύπρου, που είχε καταθέσει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών. Το «σχέδιο Άναν», παρ’ όλες τις επίσημες προτροπές της Τουρκίας και της Ελλάδας, δεν κατάφερε να γίνει αποδεκτό από τον Ελληνο-Κυπριακό λαό. Δεν μπόρεσε όμως η υφήλιος, να κατανοήσει τον λόγο της άρνησης αυτής.

Ειδικά οι μεγάλες δυνάμεις, όπως είναι οι Ηνωμένες πολιτείες και η Βρετανία, έδειξαν ιδιαίτερη απογοήτευση για τον λόγο αυτό.

Πως να εξηγήσεις όμως, σε αυτούς τους λαούς και ειδικά τις κυβερνήσεις τους, αυτό που και ο ίδιος ο KEMAL αρνήθηκε για την Τουρκία κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων των συμμάχων με τους Τούρκους το 1919;

Ο Κεμάλ Ατατούρκ, μεγάλη προσωπικότητα της Τουρκίας, έβαλε τα θεμέλια της ίδρυσης του Τουρκικού κράτους, μετά την πτώση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Από τους Τούρκους δε, θεωρείται εθνικός ήρωας και η σημαντικότερη προσωπικότητα της Τουρκίας.

Οι σύμμαχοι, κερδίζοντας τον πόλεμο, προσπαθούσαν να επωφεληθούν από το γεγονός και να διαμελίσουν την Οθωμανική αυτοκρατορία, που στήριξε τον εχθρό, προς όφελός τους. Έτσι, πρότειναν στον Κεμάλ, την διάλυση αυτού που εκείνος θεωρούσε πατρίδα.

Ο ίδιος γράφει στα απομνημονεύματα του:

«……… σε αυτή την περίπτωση και για την δημιουργία ενός νέου Τουρκικού κράτους με απόλυτη εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία, χωρίς περιορισμούς, υπήρχε μόνο μια απόφαση για να ληφθεί. Μια απόφαση που είχα σκεφθεί και στο παρελθόν…………….

Τα σοβαρότερα και λογικότερα επιχειρήματα για την απόφαση αυτή ήταν τα εξής:

Το Τουρκικό έθνος πρέπει να ζήσει με τιμή και αξιοπρέπεια. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να διατηρήσει την πλήρη εθνική του ανεξαρτησία. Άσχετα από το πόσο πλούσιο ή εύπορο είναι ένα κράτος, εάν παράλληλα στερείται της ανεξαρτησίας του και το αποδέχεται, τότε δεν μπορεί να θεωρείται για τα μάτια του πολιτισμένου κόσμου, τίποτα περισσότερο από ένα έθνος σκλάβων.

Η αναζήτηση προστασίας από ξένη δύναμη, ισοδυναμεί με παραδοχή αδυναμίας και ανικανότητας.

Είναι ανήκουστο, για κάθε λαό, να αποδέχεται τον εξευτελισμό της διοίκησης από ξένο «αφέντη»……….»

Πως να εξηγήσεις, λοιπόν, στον Ερντογάν και στους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης και της Αμερικής ότι, την ίδια αξιοπρέπεια και αυτοσεβασμό έχουν και οι Έλληνες της Κύπρου. Πως μπορούν να δεχθούν ένα σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο όταν οι δύο κοινότητες διαφωνούν, την τελική απόφαση, θα την παίρνουν άνθρωποι διορισμένοι από την Κοινότητα; Και ακόμα, πως είναι δυνατόν, μια μειονότητα σε μία χώρα (Τούρκο-κύπριοι 18%) να έχει τα ίδια ακριβώς δικαιώματα με την πλειοψηφία (Ελληνο-κύπριοι 82%); και η μειονότητα αυτή, επηρεάζεται και εξυπηρετεί συμφέροντα που ξεπερνούν τα όρια της χώρας και άπτονται των συμφερόντων της Τουρκίας;

Έπειτα με αυτόν τον τρόπο, ουσιαστικά δικαιώνεται μια εισβολή, που έγινε το 1974 και που, εναντίον της, έχουν γίνει πολλά ψηφίσματα στα Ηνωμένα Έθνη.

Μπορεί η προστασία των Τουρκοκυπρίων να φάνηκε τότε σαν αποδεκτή δικαιολογία για την εισβολή αλλά, η μετέπειτα παραμονή των Τουρκικών στρατευμάτων στην νήσο και η εγκατάσταση Τούρκων εποίκων στην περιοχή, δεν αποτελούν συμμόρφωση με τα ψηφίσματα. Δεν μπορεί να υπερασπίζεσαι τα δικαιώματα της μειοψηφίας και να μην λαμβάνεις υπόψη σου καθόλου την πλειοψηφία.

Οι Έλληνοκύπριοι, είπαν ένα ηχηρό ΟΧΙ, στην προοπτική αυτή. Άλλωστε, η πείρα τους από τις παρεμβάσεις των μεγάλων δυνάμεων και οι μνήμες της εισβολής είναι νωπές. Ακόμα, τα άτομα που έχουν υποφέρει και έχουν χάσει σπίτι και συγγενείς τότε, είναι ακόμα στη ζωή.

Η Ελλάδα όμως και η Τουρκία, είναι αποφασισμένες, να συνεχίσουν την προσπάθεια σύγκλισης σε όλα τα επίπεδα, και εξακολουθούν να συνεργάζονται για την είσοδο της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μάλιστα, στην τελευταία επίσκεψη του τούρκου πρωθυπουργού στην Ελλάδα, σε ομιλία του στην μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, είπε χαρακτηριστικά:

«…….. είστε Έλληνες υπήκοοι, μέλη της Ευρωπαϊκής κοινότητας, και θα πρέπει να εργαστείτε για μια Ελλάδα δυνατή. Έχετε και εσείς να ωφεληθείτε από αυτό. …..»

Τέτοιου είδους, μεγαλόψυχες δηλώσεις, θα ήταν αδύνατον να γίνουν πριν από μερικά χρόνια.

Είναι όμως, ακόμα δύσκολο, για τον απλό πολίτη να κατανοήσει την ανάγκη του συμβιβασμού, στα πλαίσια της δημιουργίας μιας κοινότητας, όχι μόνο για λόγους οικονομικούς, αλλά κυρίως, για λόγους ασφαλείας.

Στον 21^ο αιώνα, οι ιδέες και η λογική των πραγμάτων αλλάζουν. Η δημιουργία μιας Ευρώπης μεγάλης και δυνατής, που να αποτελεί και έναν ακόμα «πόλο» στην παγκόσμια ισορροπία, είναι απαραίτητη. Μέσα από αυτή την επιλογή πρέπει να βρούμε την διέξοδο και να λύσουμε τα προβλήματα.

Πόσο όμως ώριμη είναι η Κύπρος να συνειδητοποιήσει την ανάγκη συμβιβασμών που απαιτούνται από τις γεωπολιτικές συνθήκες τού 2004; Ιδιαίτερα την εποχή αυτή που οι πληγές είναι ακόμα νωπές από τα αποτελέσματα μίας στρατιωτικής εισβολής, που κατέληξε για μία ακόμα φορά σε στρατιωτική ήτα;

Πόσο ενωμένη είναι και η Ελλάδα για να εφαρμόσει μία ενιαία ρεαλιστική εθνική πολιτική;

Πόσο ικανή είναι η συνολική πολιτική ηγεσία της χώρας (Κυβέρνηση και αντιπολίτευση) να ερμηνεύσει την πραγματική κατάσταση και να πάρει τις αποφάσεις πού θα επηρεάσουν το μέλλον της χώρας για πολλές γενιές μπροστά;

Φοβούμαι ότι η αγνότητα πού μερικές φορές μας διακρίνει για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμεθα τα Εθνικά μας αλλά και τα παγκόσμια δίκαια μας καθιστά πολλές φορές αφελείς και λίγο Δον Κιχωτικούς.

Ακόμα δεν πιστεύουμε ότι οι αποφάσεις πού λαμβάνονται στην Διεθνή πολιτική είναι αποτέλεσμα της ισορροπίας συμφερόντων και των επιρροών πού αναπτύσσονται με βάση τα συμφέροντα αυτά.

Η Ελλάδα συνεχίζει να παγιδεύεται γιατί δεν μπορεί ν’ αναγνωρίζει έγκαιρα τις αλλαγές πού πραγματοποιούνται και να αναπροσαρμόζει την πολιτική της για την εξασφάλιση των συμφερόντων της.

Σαν ιδιαίτερα μικρή χώρα, πληθυσμιακά μόλις ένδεκα εκατομμύρια, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις μετατοπίσεις των συμφερόντων αυτών πού παλαιοτέρα απειλούσαν την ανεξαρτησία της και τώρα απειλούν τα συμφέροντα της.

Είναι πραγματικά αφελές να μην μπορεί να δει κανείς την αναβάθμιση της γεωπολιτικής σημασίας της Τουρκίας τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και να παρασύρεται ταυτόχρονα σε ένα ξέφρενο αντιαμερικανισμό και μάλιστα χωρίς κανένα αντάλλαγμα από κανένα.

Και δεν υπαινίσσομαι την ανάπτυξη καμίας πολιτικής υπέρ της υποστήριξης των ΗΠΑ στον πόλεμο του Ιράκ η της γενικότερης συμπεριφοράς των ΗΠΑ στον διεθνή χώρο την περίοδο του 2004.

Εκείνο που λεω είναι ότι πρέπει να συνειδητοποιούμε από πού είναι εφικτό να αντλήσουμε στήριξη για τα δικαιώματα μας και τα συμφέροντά μας.

Δεν μπορούμε να επικαλούμαστε τον ΟΗΕ για την επίλυση των διαφορών μας με την Τουρκία και μετά να κατηγορούμε τα όργανά του ότι αποτελούν φερέφωνα της πολιτικής των ΗΠΑ.

Δεν μπορούμε να έχουμε την ανάπτυξη έντονου αντιαμερικανισμού και μετά να ενοχλούμαστε για την απόφαση της Αμερικής ν’ αναγνωρίσει την FYROM ως Μακεδονία.

Δυστυχώς τα δύσκολα είναι μπροστά μας, η έλλειψη διορατικότητας θα μας φέρει μπροστά στην αναγνώριση του κρατιδίου της Βόρειας Κύπρου και ποιος ξέρει τι άλλους συμβιβασμούς θα κάνουμε με την Τουρκία στον εναέριο και θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου.

Η Ελλάδα είχε και έχει την ανάγκη στήριξης. Από πού όμως; Είναι πράγματι θέμα ανεξάρτητης και περήφανης πολιτικής η προσδιορισμού τού χώρου στον οποίο ανήκει; Βρίσκεται η Ελλάδα σε φάση επιλογών στρατηγικής για την προστασία των συμφερόντων της; Είναι σε θέση ο ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο να παράσχει την κάλυψη που χρειάζεται; Η Ελλάδα ανήκει στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση ποια από τις διεθνείς αυτές οργανώσεις είναι σε θέση να προασπίσει τα συμφέροντά της;

Εδώ το ζήτημα δεν είναι ποιο είναι το τίμημα μιας πραγματικά ανεξάρτητης πολιτικής εδώ το ζήτημα είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι ακόμα και η ανεξαρτησία του Ελληνικού Έθνους πραγματοποιήθηκε μέσα από αγώνες και πολύ αίμα πού συνδυάστηκε όμως και από παρεμβάσεις πολιτικές και στρατιωτικές πολλών δυνάμεων πού είχαν και εξυπηρετούσαν τα δικά τους συμφέροντα.

Είναι λοιπόν πάλι παγιδευμένη ανάμεσα στα εξελισσόμενα και μεταβαλλόμενα συμφέροντα των μεγάλων σφαιρών επιρροής. Ποια είναι τα κοινά συμφέροντα της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση; Ποια τα συμφέροντα με τις ΗΠΑ;

Ποια με το ΝΑΤΟ;

Η Ελλάδα είναι τοποθετημένη στην Ευρώπη και αγωνίζεται να προστατευτεί μέσα από το διεθνές δίκαιο στα πλαίσια του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στην καινούργια ανακατανομή συμφερόντων και επιρροών θα δούμε κατά πόσον η απόφαση αυτή θα την διασφαλίσει. Σε οποιαδήποτε όμως περίπτωση δεν την εξυπηρετεί ο έντονος αντιαμερικανισμός.

11-11-04

Η ιστορία σε εικόνες.