THE GREEK HOLOCAUST OF THRACE, ASIA MINOR AND PONTOS
THE NIGHT OF TERROR IN CONSTANTINOPLE
THE ISLANDS OF IMVROS AND TENEDOS
THE PERSECUTIONS OF CHRISTIAN COMMUNITIES
CYPRUS AND THE TURKISH INVASION
Μερικές πρόσθετες πληροφορίες για τους Έλληνες της διασποράς :
ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΟΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑ. ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΟΥ ΕΥΞΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ. Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών (1995)
ΜΕΡΟΣ 105ο ΑΠΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
Διώξεις και εκτοπίσεις
Κατάλογοι θυμάτων
Οι συντάκτες
Οι καταστάσεις των υποψήφιων συλληφθέντων συντάσσονταν στα κομματικά γραφεία των οργανώσεων των περιοχών. Τα κριτήρια επιλογής σχετίζονταν σε μεγάλο βαθμό με τα προσωπικά αισθήματα των υπεύθυνων κομματικών. Ο αριθμός των προσώπων που θα έπρεπε να περιλαμβάνει η κατάσταση οριζόταν από τις περιφερειακές οργανώσεις.
Μια μαρτυρία
Η συνολική διαδικασία άγγιζε τα όρια του παραλόγου, εφόσον οι κεντρικές υπηρεσίες έδιναν μόνο τον αριθμό αυτών που θα έπρεπε να συλληφθούν: “… έπαιρναν ένα τηλεγράφημα που έγραφε: 500 άτομα, δίχως να έχει ονόματα. Ο αριθμός αυτός μοιραζόταν. Εχουμε 20 ραγιόνια, άρα αντιστοιχούν 25 άτομα σε κάθε ραγιόνι. Αλλες φορές έρχονταν τηλεγράφημα για 100 άτομα. Το έστελναν στο σοβιέτ. Εκείνοι με τον αστυνομικό, συνολικά πέντε άτομα, έλεγαν ποιον θα δώσουν, εκείνον, εκείνον, εκείνον! Τους συγγενείς τους δεν τους πείραζαν. Στον κατάλογο δεν έβαζαν γέρους, αλλά μόνο ανθρώπους που μπορούσαν να δουλεύουν”.
Συλλήψεις
Το “μαύρο κοράκι”
Οι συλλήψεις γίνονταν κυρίως το βράδυ, από πράκτορες της μυστικής αστυνομίας που επέβαιναν σε μαύρο αυτοκίνητο. Ο λαός είχε ονομάσει το αυτοκίνητο της μυστικής αστυνομίας “μαύρο κοράκι” και τους πράκτορές της “μισαφιρέους”. Στις συλλήψεις συμμετείχαν και Έλληνες συνεργάτες της μυστικής αστυνομίας. Οι συλληφθέντες βασανίζονταν για να ομολογήσουν τη συμμετοχή τους. Οι καταθέσεις που αποσπάστηκαν με βασανιστήρια ήταν ένα σύνολο ομολογιών και κατηγοριών κατά των άλλων συγκρατουμένων.
Μαρτυρίες
Πογκρόμ
Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος συλλήψεων στην Ελληνική Περιοχή της Νότιας Ρωσίας: Η μυστική αστυνομία συνέλαβε μαζικά τους Έλληνες άνδρες από 16 ετών και άνω. Στην περιοχή αυτή δεν υπήρχε ελληνική οικογένεια που να μην είχε θύματα. Οι επιζώντες θυμούνται έντονα τις σκηνές των συλλήψεων και των πορειών των συλληφθέντων με τη συνοδεία έφιππων αστυνομικών. Οι αρχές γύριζαν από σπίτι σε σπίτι στις ελληνικές κοινότητες και κατείσχαν τα πάντα, ελληνικά διαβατήρια, φωτογραφίες και γράμματα από την Έλλάδα.
Φυγή
Οι Έλληνες κάτοικοι στις περιοχές όπου έγιναν οι μεγαλύτερες συλλήψεις, εγκατέλειπαν τα σπίτια τους τρομοκρατημένοι και κατέφευγαν σε σπίτια ντόπιων για να σωθούν. Εμφανίστηκαν περιπτώσεις Ελλήνων οι οποίοι, φοβούμενοι ότι συμπεριλαμβάνονταν στους καταλόγους των εκτοπισμένων στη Σιβηρία, δραπέτευσαν από την Σοβιετική Ένωση και έφτασαν στην Ελλάδα με περιπετειώδη τρόπο. Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν οι αδελφοί Στρατηγόπουλοι, παλιοί ευγενείς από την Ουκρανία. Διέφυγαν από την Πολωνία και κατάφεραν να φθάσουν στην Ελλάδα μετά από επεισοδιακό ταξίδι πολλών μηνών.
Απελπισία
Οι καταδιωγμένοι γράφουν, “… είχαν κοπεί οι γέφυρες της επιστροφής στην εθνική μας πατρίδα και ο λαός μας ζούσε χωρίς ελπίδα για σωτηρία, η μοίρα του ήταν προδιαγραμμένη”.
H πλειοψηφία των Ελλήνων του Πόντου θεωρούσε τις σταλινικές διώξεις συνέχεια της γενοκτονίας που είχαν υποστεί στην ιστορική τους πατρίδα, τον Πόντο, από τους νεότουρκους εθνικιστές.
Ενημέρωση συγγενών
Οι προσπάθειες των συγγενών τους να ενημερωθούν για την τύχη των προσφιλών τους προσώπων συναντούσαν την αδιαφορία των αρμοδίων. Ήταν αδύνατον να πληροφορηθούν οτιδήποτε για την τύχη των συλληφθέντων. Μόνο με την αποσταλινοποίηση δόθηκαν κάποιες πληροφορίες, οι οποίες τις περισσότερες φορές ήταν ανακριβείς. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της εκτέλεσης του συλληφθέντος αμέσως μετά τη σύλληψη, πληροφορούσαν την οικογένειά του ότι πέθανε από φυσικά αίτια στο στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Ένα τραγούδι
Ένα ποντιακό τραγούδι εκείνης της περιόδου περιγράφει τις συνθήκες αμέσως μετά τη σύλληψη από τη μυστική αστυνομία:
Στείλνε σε και την παβέσκα
προσκαλούνε σε.
Πας λες τα παράπονα σ’,
ατοίν ‘κι ακούνε σε.
Στείλνε σε σην εξορίαν
σο Σιμπήρ μακρά
ορφανίουνταν οι γυναίκ’ς,
τα μικρά”.
Βλάσης Αγτζίδης,
Διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής ΑΠΘ
Στην φωτογραφία: Σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας, γνωστά ως γκούλαγκ της Σιβηρίας
Η συνέχεια της ανάρτησης ΜΕΡΟΣ 106ο θα πραγματοποιηθεί το ΣΑΒΒΑΤΟ 4/2 το πρωϊ……….για όποια άτομα ενδιαφέρονται ή έχουν την περιέργεια να μάθουν
Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Βλάση ΑΓΤΖΙΔΗ, που μας έδωσε την άδεια να χρησιμοποιήσουμε μέρος από την μελέτη του «ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΟΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑ. ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΟΥ ΕΥΞΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ», η οποία βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών (1995)
Some of the links presented here contain very violent pictures. Feel free to mirror this site.This is a copy from the original website imia.cc.duth.gr/turkey/index.e.html that no longer exists.
You can visit the archived page below:
http://web.archive.org/web/20050225084614/http://imia.cc.duth.gr/turkey/index.e.html