“Help me God to continuo my story. As the boat was getting ready to depart and all the people were staring at the sea front looking what they were abandoning and what was their homeland, all the animals that were left ashore  started a wild  roaring  and moaning  and dived into the sea trying to follow their masters in the departing steamer.” Everybody was shocked and shivered at the scene.”

That was the end of Peramos…. Peramos “Teteleste”…

The map of sea of Marmara relating to some current Turkish names

of locations with older Greek ones.

Peramos sea front drawn from memory

What is Peramos?

Peramos is a Greek city on the Peninsula of Kyzikos (now called Karsiyaka on the Kapidag Peninsula) in Turkey near the large port city of Bandirma (formerly Panormos) and the resort community of Erdek (formerly Artaki). The Peninsula is on the southern shore of the Sea of Marmara, which separates the European and Asian parts of Turkey, and links the Agean Sea in the Mediterranean ,with the Black Sea. Long Before the Ottoman Turks occupied present day Turkey in the 14th century, the inhabitants of this peninsula and much of the greater area of Asia Minor were Greek, as is evident from the ancient civilizations of Troy, Pergamon, Ephisus, and Kyzikos (renamed Belkis), up to the Greek cultural and economic life of the region in the beginning of this century. The pictures and text of this website tell the story of Peramos and it’s inhabitants — from King Kyzikus of legend (after whom the city of Kyzikos was named as he was accidently killed by Jason and the Argonauts), to the last of the Greek Peramians who in 1922 where forced to abandon their city.

Peramos street map

RERAMOS STREET MAP

  panoramas of Peramos and the peninsula.                         

 The story of Antony Kouzos (my father), son of Nick Kouzos (my grand father)

Anthony Kouzos, my father, was the son of Nick Kouzos and Olympia Agoroglou from Peramos of Kyzikos.

Peramos was a Greek town with population of 5000, pure Greeks. Peramos was  situated on the peninsula of Kyzikos (now called Karsiyaka on the Kapidag Peninsula on the north coast of Asia in the sea of Marmara ) in Turkey…

The small port was very close, across the large port of Bandirma, formerly caled Panormos, a large regional centre that had a population of 12.000 Greeks and the resort community of Erdek,  formerly Artaki.

Anthony was born during 1913 in Peramos and stayed there with his family, until the “great fire” that destroyed the town during 1915. Just after the start of the Armenian genocide. The fire was caused by a Turk regional administrator of the wider area. This was one of the first aggresive activities, before the Greek army and the allied forces attacked Ottoman Empire, during 1919.

Antony Kouzos with his wife Evaggelia Kouzos in Athens in 1960

Antony Kouzos withy his Mother and Olympia Kouzos Agoroglou and his sister Theopoula in Kostandinouple

Nick Kouzos was the last Greek School master in the “Papadopoulio School” of Peramos, a very impressive for the area educational establishment. It was, built as a donation of Papadopoulos a  Greek ship owner, at the end of 19^th, beginning of 20^th century.

Nick Kouzos was a prominent figure of Peramos and a scholar, educated in the “Great School of the Nation” in Constantinople.

Also, he continued the tradition of George Kouzos, his cousin, who was a writer, a scholar and a public figure.  George Kouzos, was the founder of the “Association of Kyzikos local Unions”, under the name “Elpis”, that was formed since 1876, and represented unions from forty towns and villages of Kyzikos Peninsula. See map above.

He was the president of the Association and published a number of books about Kyzikos Peninsula.  One of these was the biography of Archbishop of Kyzikos.

Out of forty-two villages in Kyzikos, only two were Turkish, the rest were Greek with one Armenian village close to Peramos, (Armenochori).

Nick Kouzos was also a scholar, a good speaker in public and always the official spokesman representing the town in all official events and festivities.

But, most of all, he was a lover of the Ancient Greek Theater. As head master, he was preparing many performances of Ancient Greek Tragedies and Comedies.

Nick Kouzos with his wife Olympia Kouzou Agoroglou in Peramos

It is said that, he was insisting, all of his students, to perform in the original Ancient Greek language. One has only to consider the times and the area in which all this was happening, to appreciate how the level of culture and civilization was maintained and why the Greek Minority in Asia Minor, under the Ottoman rule, could retain its national identity and traditions for many centuries.

Very few thinks can be found from the work of George and Nick Kouzos. Very few people are still alive from his students. When this was written some elderly persons in New Peramos in Attica, stoped my wife and me and mentioned in tears. “We were Nick Kouzos students”

From recent research we learned that Nikolaos Kouzos was first a teacher in the primary school of Michaniona, another village of Kyzikos, and moved to Peramos later. The name of the Kouzou family was found in the Turkish archives of Michaniona. There is also the interpretation that some Cretans and Cypriots lived in Michaniona, at some point, during phases of conflict with the Turks. That is why it is likely that the name Michaniona comes from local people who wanted to distinguish themselves from the Cretans from Chania and were called NON-CHANIOTES…

A few people are still alive from their students in Nea Peramo Megaridos, Megalo Pefko, maybe also in Peramo near Kavala, I met some of them during a visit I visited Nea Peramo Megaridos in a celebration where I presented a related video from the visit which I had done in old Peramos in 1997.

A link to watch this video

I read in an article, “Remembrances from Peramos” written by George Avgerinos in the  old newspaper “MARMARINA” dated November 1964:

“I remember our teacher, the strict and gallant “Nickolaki” Kouzos, with his sharp beard, his fez perfectly fitted on his head, always well dressed inspiring respect but also fear. Not even a breathing sound during his lesson….”

Olympia Agoroglou Kouzos

Olympia Agoroglou, Nick Kouzos wife, was the daughter of Nikolis Agoroglou a wine merchant in Peramos.

Olympia had three brothers, Alecos, Socrates and Michael Agoroglou and one sister Kalliroe.

Little Anthony never managed to know his father who died very soon after he was born.

Nick Kouzos left Olympia Agoroglou, a widow, with four children, to survive alone in these difficult times.

Olympia escaped the “great fire” in Peramos, during 1915, and fled with her children across to Panormos (Bandirma) in a small boat. Then she traveled by boat to Constantinople where she stayed at no 17, Chirass Sokak street, close to the Greek Church of Agios Konstandinos, located at the central area of Peran, near Taximi square.

House of Kouzos family in Constantinople.  

1915-1924

Thousands of Greeks were concentrating in Constantinople, this period, trying to survive   from attacks made by Turks. It was the time of the extermination of Armenians and the Greeks of Pontus, on the coast of Black sea. It was the time of the “genocide” that, up todate, Turkey does not want to accept, officially, that it happened.

It was also the time Britain and the rest of the Allies started an offensive against Turkey, as Turkey was  siding with the Germans during the first world war. A large city like Constantinople became a refuge for many thousands of Greeks who managed to survive hiding  anonymously in the crowd.

In Constantinople, little Anthony, with his Mother Olympia, his elder brother, Fotis and two sisters Theopoula and Athina experienced the occupation of Constantinople by the allied forces.

Costandinouple under Allied forces occupation

I remember my father saying: “We played “war” throwing stones at each other with other Turkish children, in the middle of the streets. I broke the glasses on the opposite window and police from three Nations came to arrest me”. He was then around eight years old.

Peramians were driven away from their homes twice:

The first time, after the “great fire” of 1915 when the total population of 5.000 people left and many of them died in exile in the interior of Asia Minor, while 2000 managed to survive and came back to rebuild their homes, after the Asia Minor invasion of the Greek army, during 1919.

The second time,  they left with the retreat of the Greek army after its defeat in Asia Minor, in August 1922, this time for good.

The total evacuation of the village took place on the 23rd of August 1922 when the last inhabitants of Peramos, around 2000, hired a boat of British ownership ” Cavelpark” and managed to embark 2.000 souls with most of their household, some animals and other belongings as well as their remaining crops.

The Greek Army in Panormos Railway station in 1919

The end of Peramos.

There is a hurt breaking story mentioned by a Peramian, J. Michas in the Sgouridis Book of “PERAMOS”, describing the last moments of their departure. See other “links” on this site describing Peramos.

“Help me God to continuo my story. As the boat was getting ready to depart and all the people were staring at the sea front looking what they were abandoning and what was their homeland, all the animals that were left ashore  started a wild  roaring  and moaning  and dived into the sea trying to follow their masters in the departing steamer.” Everybody was shocked and shivered at the scene.”

That was the end of Peramos…. Peramos “Teteleste”…

Later and after the ship arrived in Constandinople, after a short stop at Miriofyto, a new problem arose. The Turkish authorities demanded custom paypers for the goods aboard that naturally did not exist.

23 Αυγούστου 1922 – Η τελευταία ημέρα της Περάμου

Ένα τσαλακωμένο και μουσκεμένο από τον ιδρώτα γράμμα  που είχε στον κόρφο του ο καϊκτσής, έφτασε το απόγευμα της 25ης Αυγούστου 1922 στον Γιάννη Δεσύλλα-Περαμιώτη στον Γαλατά της Κωνσταντινούπολης. Ηταν σταλμένο από την Δημογεροντία της Περάμου και απευθυνόταν  στον Σύνδεσμο Περαμίων της Πόλης.

Το παραθέτουμε αυτούσιο:

Εν Περάμω τη 23 Αυγούστου 1922

Προς το αξιότιμο ΔΣ του εν Κωνσταντινουπόλει Ανορθωτικού Συνδέσμου των Περαμίων.

Αγαπητοί Συμπατριώται

Ο κίνδυνος της απωλείας ημών επέστη. Το Βαληκεσέρ καίγεται. Η περιοχή περιήλθε εις χείρας του εχθρού. Η Πάνορμος κενούται. Αι αρχαί αποχώρησαν. Ουδεμία ελπίς υπάρχει. Η σωτηρία μας έγκειται εν τη φυγή μόνη. Πως όμως να φύγωμεν; Εχομεν ανάγκην ατμόπλοιου αμέσως. Αμα τη λήψει της παρούσης, σπεύσατε, ναυλώσατε κατάλληλο ατμόπλοιο και στείλατε να μας παραλάβει να σωθώμεν της σφαγής. Στέλνομε επί τούτου καΐκι.

Σπεύσατε. Πάσα αναβολή ή αδιαφορία θα φέρει την καταστροφή. Σπεύσατε, άλλως τετέλεσται.

Εχομεν τετρακοσίας λίρας εις χείρας μας.

Υπογραφαί: Φώτιος Μανίτσας, Ευστράτιος Χρυσοβέργης, Στέφανος Χατζησυμεών, Δημοσθένης Σπεράντζας, Δημήτρης Μαλκότσης, Θεοδόσης Ράπτης, Ευστ. Γ. Τζιρίνης, Παναγιώτης Καπλανίδης, Θ. Μαυρομάτης, Δημ. Μαραγγός, Νικόλαος Ράπτης, Ιωάννης Κούρτζας και Ιωάννης Ράπτης ο Γραμματέας της Δημογεροντίας.

Δεν έμενε καιρός για συζήτηση, έπρεπε να βρεθεί αμέσως βαπόρι για να σώσει το χωριό που αριθμούσε 2000 ψυχές  (τόσοι είχαν απομείνει από τις 4000 που είχε πριν από τη μεγάλη φωτιά του 1915 και στον πρώτο διωγμό του Βαληκεσέρ).

Ας δούμε την αντίδραση των Περαμίων της Πόλης, όπως τη διηγήθηκε αργότερα ο Σεραφείμ Ψύχας  στη Νέα Πέραμο:

Αρχίσαμε λοιπόν να τρέχωμεν σαν τρελοί να εύρωμεν το πλοίο δια να πάμε να τους σώσωμεν. Η φανερωμένη μας βοήθησε και βρήκαμε ένα φορτηγό 1500 τόνων της εταιρείας Ταιργιάζου και Καλλία, που ονομαζόταν Κάβελπαρκ. Το πλοίο άρχισε να παίρνει κάρβουνα στις 26 Αυγούστου και την επομένη ο υποφαινόμενος μαζί με τον Θεόδωρον Μπουμπούλια και τον μακαρίτη Δημήτριον Κυριακίδην τον αρχιτέκτονα, μπαρκάρουμε στις τρεις η ώρα για την Πέραμο. πρώτος πλοίαρχος ήταν ο Άγγλος Τζόνσον – το πλοίο είχε αγγλική σημαία- ο δεύτερος και ο τρίτος ήταν Έλληνες.

Μόλις αλαργώσαμε 4-5 μίλια από το Σαράι μπορνού, ο πλοίαρχος μας εκκάλεσε στη γέφυρα και μας άνοιξε ένα σφραγισμένο φάκελο. Εχω εντολή μας λέγει,  από τη Ναυτική Βάση της Πόλης, να ακολουθήσω τις οδηγίες σας, θα πάμε όπου μας πείτε.

Κατά τις 10 τη νύχτα βλέπαμε το πλοίο να κάνει στροφή πίσω προς στην Πόλη. Φανταστείτε την αγωνία μας. Τρέχομε στη γέφυρα και ρωτούμε ανήσυχοι τι συμβαίνει. Ο πλοίαρχος μας εξηγεί ότι πλησιάζουμε στον κόλπο της Πανόρμου και δεν επιτρέπεται να μπούμε νύχτα γιατί μπορεί να μας βάλουν.  Έτσι κάναμε βόλτες πίσω μπρος ώσπου έφεξε καλά και μπήκαμε στο λιμάνι της Περάμου.

Αλλά τι ήταν εκείνο που αντικρύσαμε.  Όλος ο πληθυσμός του χωριού με τα ρούχα ντεκιασμένα να στέκεται όρθιος στο παραθαλάσσιο όπου ξεροστάλιαζε επί πέντε μερόνυχτα καρτερώντας το καράβι της σωτηρίας. Όταν μας είδαν γονάτισαν όλοι και προσεύχονταν με σπαρακτικούς λυγμούς. Όλα τα καίκια, τα ψαράδικα κι οι βάρκες ανοίχτηκαν με μιας και περικύκλωσαν το βαπόρι.

Μόλις βγήκαμε έξω η πρώτη μας ερώτησή ήταν που βρίσκονταν το εικόνισμα της Φανερωμένης. Ήταν η πρώτη και μεγάλη εντολή από την Διοίκηση του Συνδέσμου να σώσουμε το Εικόνισμα. Μας πληροφόρησαν ότι από την προηγούμενη ημέρα ο Ηγούμενος της Μονής, πήρε το εικόνισμα και από τη Λαγκάδα έφυγε για τη Πόλη.

Αρχίσαμε τότε να φορτώνουμε. Πρώτα βάλαμε στο βάθος του αμπαριού τα χονδρά εμπορεύματα, στάρι από τη φάμπρικα του Ταλιαντζή και τα εξαρτήματα της μηχανής του Μύλου. Τα βαριά κομμάτι ακαθώς και η μηχανή μείναν όλα εκεί. Υστερία στοιβάζουμε τα βαρέλια, τις σάλτσες – ήταν η εποχή της σοδιάς- σακιά με κριθάρια κι ότι άλλο ήταν συσκευασμένο.

Αυτά έγιναν τις τρείς πρώτες μέρες. Κατόπιν αφού εφορτώσαμεν το ρουχισμό ήρθε η σειρά να μπουν και οι κάτοικοι. Μας ειδοποιούν ότι υπάρχουν εξ λεχούσες. Σταματάμε την επιβίβαση και τακτοποιούμε πρώτα τις λεχούσες όσο μπορούσαμε καλύτερα. Για να βάλουμε μια τάξη στην επιβίβαση κανονίσαμε σειρά και βάλαμε τον Βασίλη Βούλγαρη επικεφαλής. Σε τέτοιες ώρες πως να συγκρατηθεί όλος αυτός ο έξαλλος κόσμος;  Για μια στιγμή που κάποιο καίκι θέλησε να σπάσει τη σειρά, ο Βασίλης αναγκάστηκε να ρίξει δυο τουφεκιές στον αέρα για να σταματήσει το κακό, αλλιώς  θα είχαμε πνιγμούς.

Όταν οι μισοί από τους κατοίκους είχαν επιβιβασθεί, εμείς δηλαδή η Επιτροπή, μαζί με τους δύο Έλληνας πλοιάρχους βγήκαμε έξω. Πήραμε βόλτας τις εκκλησίες και μαζεύαμε τα εικονίσματα. Στον Αι Νικόλα του Σχολείου ήταν τρία καραβάκια αφιερώματα κρεμασμένα, όπως θα θυμούνται οι παλιοί. Τα δώσαμε με όλη μας την καρδιά στον πλοίαρχο τον καπετάν Νικόλα από το Μυριόφυτο που μας τα ζήτησε.

Την έκτη μέρα σαλπάραμε. Όλα τα ζωντανά τα αφήσαμε στο χωριό με σκοπό να ξαναγυρίσομε και να τα πάρομε σε δεύτερο ταξίδι αν μας δινόταν ο  καιρός.

Βγήκαμε από τον κάβο της Καψάλας και τραβήξαμε κατά τον Μαρμαρά. Οι χωριανοί όλοι ήθελαν να τους βγάλομε στη Συλυβριά, για να ναι πιο κοντά στην Πόλη. Εμεί όμως είχαμε πάρει διαταγή από τον Ταβουλάρη, στρατιωτικό διοικητή της Πανόρμου, να πάμε όσο μπορούμε μακρύτερα. Η εντολή ήταν μυστική και αναγκαστήκαμε να γελάσομε τους συμπατριώτες μας. Το πρωί ξημερωθήκαμε στο Μυριόφυτο. Δεν μπορούσαμε πια να αλλάξουμε πορεία, έπρεπε να αποβιβαστούμε εκεί που είμαστε. Βγαίνουμε έξω η Επιτροπή και πάμε στο Διοικητή να πάρουμε την άδεια για την αποβίβαση. Ο διοικητής με κανένα τρόπο δεν δεχόταν να μας στεγάσει. Δεν ξέρομε τι διαταγές είχε και σε τι απέβλεπαν όλα αυτά. Το γεγονός είναι ότι μας φέρθηκε άστοργα για να μην πω απάνθρωπα. Αναγκαστήκαμε να του δηλώσωμε ότι εμείς θα αποβιβάσουμε κι αν μας εμποδίσει με τους χωροφύλακες τότε κι εμείς θα τους χτυπήσομε με τα όπλα που

είχαμε μαζί μας του εθελοντικού λόχου της Περάμου κι ότι βρέξει.

Για καλή μας τύχη την ώρα που βγαίναμε από το διοικητήριο συναντήσαμε τον Ομηρο Πρωτοψάλτη, μεγαλέμπορο κρασιών και σημαίνοντα παράγοντα του Μυριοφύτου. Όταν άκουσε πως το βαπόρι είχε μέσα πρόσφυγες της Περάμου και πως ο διοικητής δεν επέτρεπε την αποβίβαση γιατι δεν είχε τάχα χώρο να τους στεγάσει, μας δήλωσε αμέσως με αυθόρμητη συγκίνηση πως οι αποθήκες του ήταν αρκετές να χωρέσουν όλο αυτόν τον κόσμο. Έτσι άρχισε ομαλά η αποβίβαση και βολευτήκαμε όπως όπως στις δύο μεγάλες κρασαποθήκες του Πρωτοψάλτη. Ήταν άλλωστε καλοκαίρι και πολλοί προτίμησαν να μείνουν έξω στην ακρογιαλιά. Την ίδια εκείνη ημέρα πέθανε και η Παναγιώτα η ηλικιωμένη

σύζυγος του Γιακίμαγα. Δεν μπορούσε να αντέξει στις κακουχίες του ταξιδιού.

Η αποβίβαση και το ξεφόρτωμα βάσταξε τρείς ολόκληρες μέρες. Θα αργούσε ακόμη πιο πολύ αν δεν είχαμε μαζί μας τα καίκια του Ταλιαντζή που τα φέραμε μαζί μας δεμένα πίσω από το βαπόρι.

Γυρίζομε τώρα να πάρομε τα ζώα που τα είχαμε αφήσει πίσω στο χωριό. Στο δρόμο μας συναντάμε ένα υπερωκεάνειο δικό μας πιθανά τον Βασιλέα Αλέξανδρο που τραβούσε προς τα στενά του Τσανάκαλε. Όταν μπήκαμε στα νερά τα δικά μας είδαμε αντίκρυ στην Πάνορμο, ένα πολεμικό δικό μας που υπεστήριζε την επιβίβαση του στρατού μας. Φτάνουμε στο χωριό το απόγευμα. Τα ζώα ήταν αραδιασμένα στην παραλία μαζί με τους ανθρώπους που είχαμε αφήσει εκεί οπλισμένους να τα φροντίζουν. Αρχίσαμε αμέσως το φόρτωμα. Δεμένα πίσω από τα καίκια, έρχονταν πίσω στα ανοιχτά στο βαπόρι και με το βίντσι ένα ένα τα σήκωναν και τα τοποθετούσαν στο κατάστρωμα.

Τη νύχτα ήταν αδύνατο να συνεχίσουμε γιατί βγήκε βοριαδάκι. Τα χαράματα ξαναρχίσαμε με τον ίδιο τρόπο. Μέσα στα ζώα ήταν και δέκα άλογα του στρατού. Τα πήραμε μαζί με τους στρατιώτες. Το κατάστρωμα είχε πια γεμίσει ολότελα, δεν χώραγε άλλο. Αναγκαστήκαμε να παρατήσουμε στο χωριό καμιά δεκαριά μεγάλα ζώα, αγελάδες και βόδια και αρκετά υποζύγια.

Κάνω το σταυρό μου κι αφού γυρίζω κι αποχαιρετώ το αγαπημένο μου χωριό, μπαίνω μόνος στη βάρκα που είχα κρατήσει τελευταίος για μένα.

…Είμαι το τελευταίο ποδάρι που πάτησε στο χώμα της Περάμου, γλυκό μου χωριό δεν θα σε ξαναδώ…

Δεν βλέπω πια μπροστά μου. Μηχανικά ανεβαίνω στο βαπόρι με μάτια βουρκωμένα, αφού αποχαιρέτησα τον προσφιλέστερο μου νεκρό… Αλλά θεέ μου δώσε μου δύναμη να συνεχίσω την ιστορία μου γι’ αυτό που είδα τελευταία.

Όταν δέθηκαν πια τα καίκια και η βάρκα και το βαπόρι άρχισε να ξεκινά, τότε όλα τα ζώα που είχαν μείνει στο γιαλό, νιώθοντας ότι εγκαταλείπονται οριστικά, αρχινάνε ένα άγριο βέλασμα και ρίχνονται στη θάλασσα, πλέοντας προς το βαπόρι. Με τις άναρθρες φωνές τους μας εκλιπαρούσαν να τα πάρουμε. Το άγριο μουγκρητό μας ανατρίχιαζε όλους. Η καρδιά μας δεν αντέχει άλλο, πάει να σπάσει.

Με αναφιλητά αποχαιρετούμε το αγαπημένο μας χωριό και το βαπόρι μακραίνει και πάει. Όταν πια στρίψαμε από την Καψάλα,  χάθηκε ολότελα από τα μάτια μας και το χωριό και τα βουνά και η θάλασσα του.

Εδώ σταματά η συγκλονιστική αφήγηση του Γαβριήλ Ψύχα. Έτσι ανήμερα στη μεγάλη γιορτή της Παναγίας στις 23 Αυγούστου, όπου άλλοτε χαλούσε ο κόσμος από το τραγούδι και τους χορούς, τα σφυρίγματα των βαποριών που κουβαλούσαν χιλιάδες προσκυνητές  στο μεγάλο πανηγύρι, αυτή τη σημαντική ημέρα διάλεξε η μοίρα για να φωνάξει σαν το Χριστό πάνω στο σταυρό, την τελευταία της λέξη η Πέραμος… Τετέλεσται…

Το κείμενο είναι του Γεώργιου Αυγερινού και γράφτηκε τον Αύγουστο του 1962 στα Μαρμάρινά Νέα.

ΔΠ

A crumpled and sweat-soaked letter, which was in his pocket, arrived on the afternoon of August 25, 1922, to Yiannis Desyllas-Peramiotis in Galata, Constantinople. It was sent by the Greek Local adminitration  (Demogerontia) of Peramos and was addressed to the Association of Peramians of the City.

We quote it as is:

En Peramo on August 23, 1922

To the esteemed Board of Directors of the Peramian  Association in Constantinople.

Dear Compatriots

The danger of our loss has arrived. Valikeser is burning. The area fell into the hands of the enemy. Panormos is empty. The last people left. There is no hope. Our salvation lies in fleeing alone. But how can we leave? We need a steamer immediately. On receipt of this present, you hastened, chartered a suitable steamer, and sent to pick us up to save us from slaughter. We are sending a boat for this.

You must  hurry. Any delay or indifference will bring disaster. Hurry up or it will be the end.

We have four hundred pounds (Turkish liras) in our hands.

Signed: Fotios Manitsas, Efstratios Chrysovergis, Stefanos Chatzisimeon, Demosthenes Sperantzas, Dimitris Malkotsis, Theodosis Raptis, Efst. G. Tzirinis, Panagiotis Kaplanidis, Th. Mavromatis, Dim. Carpenter, Nikolaos Raptis, Ioannis Kourtzas and Ioannis Raptis the Secretary of Demogerontia.

There was no time left for discussion, a steamer had to be found immediately to save the village which numbered 2000 souls  (so many were left of the 4000 it had before the great fire of 1915 and the first persecution of Valikeser).

Let us see the reaction of the Peramians of the City, as it was later narrated by Seraphim Psychas in Nea Peramos:

So we started running like crazy to find the ship to go and save them. The manifesto helped us and we found a 1500 ton ship of the Tairyazou and Kallia company, called Cavelpark. The ship started taking in coal on August 26 and the next day the undersigned, together with Theodoros Bouboulias and the blessed Dimitrios Kyriakids the architect, set sail at three o’clock for Peramon. The first captain was the Englishman Johnson – the ship had an English flag – the the second and the third were Greeks.

As soon as we were 4-5 miles from Sarai Bornu, the captain called us to the bridge and opened a sealed envelope. I have an order, he says, from the Naval Base of the City, to follow your instructions, we will go wherever you tell us.

At 10 o’clock at night we saw the ship turning back towards the City. Imagine our agony. We run to the bridge and anxiously ask what is happening. The captain explains to us that we are approaching the bay of Panormos and we are not allowed to enter at night because we might be caught. So we walked back and forth until it was morning and we entered the port of Peramos.

But what did we see? The entire population of the village, with their clothes in tatters, stood on the seashore where they had languished for five days and nights, anchoring the lifeboat. When they saw us, they all knelt down and prayed with heartbreaking sobs. All the boats, fishing boats and boats opened at once and surrounded the steamer.

As soon as we got outside our first question was where the icon of the Monastery was. It was the first and great command from the Association Management to save the Icon. They informed us that from the previous day the Abbot of the Monastery took the icon and left Lagada for the City.

We then started loading. First we put in the depth of the hold the coarse goods, wheat from the factory of Taliantzis and the parts of the machine of Mylos. The heavy parts as well as the engine were all left there. Then we stack the barrels, the sauces – it’s grain season – sacks of barley and everything else that was packed.

These happened on the first three days. Then, after we loaded the clothing, it was the residents’ turn to enter. They inform us that there are six rumors. We stop boarding and first sort out the bugs as best we could. To put some order in the boarding we arranged a line and put Vassilis Voulgaris in charge. At times like this, how can all this frenzied world be restrained? For a moment when someone wanted to break the row, Vassilis was forced to throw two rifles in the air to stop the evil, otherwise we would have drowned.

When half of the inhabitants had boarded, we, the Committee, together with the two Greek captains went out. We walked around the churches and collected the icons. In Ai Nikola of the School there were three small tribute boats hung, as the old-timers will remember. We gave them with all our hearts to the master Captain Nikolas from Myriophytos who asked for them.

On the sixth day we set sail. We left all the living things in the village with the intention of coming back and taking them on a second trip if we had the time.

We left the Kapsala port and headed towards Marmaras. The villagers all wanted us to take them to Sylivria

And after all that, as if the fear, the loss of their property, the loss of their homeland and devastation was not enough, the poor devils could not go thru the official custom authorities because they would loose all the belongings they had manage to carry with them. All the property of Peramians would have been confiscated. At this stage Alekos Agoroglou the brother of my Grand Mother managed to smuggle the goods in private storage , he sold them later and distributed the money to the owners after their arrival to Greece.

Erom the village of Myriofito many Peramians moved, on foot, towards Kavala and settled there giving the new place in Greece the name of their old town Peramos. Some peramians returned secretly to Costantinople where they remained until the official population exchange between Turkey and Greece in 1924.

The second wave of Peramian refugees, when arrived in Greece, initially took refuge around the monastery of “Faneromeni” on the island of Salamis, close to Athens in Attica Greece.

What a coincidence, the  name of the Monastery, “Faneromeni”, was the same  whith that of the Monastery in their homeland, within walking distance from Peramos in Asia Minor.

This location became the  permanent settlement in Greece,  for the second group of Peramian refugees,  “New Peramos” of Megaris.

Antony Kouzos with his sisters Theopoula and Athina in Athens.

More information on Peramos can be found in the following sites. 

http://web.archive.org/web/20051108171548/http://members.aol.com/peramos/index.html

More information about Peramos and pictures from a recent trip “back to roots” is maintained by Steve Manitsas a Greek American second generation Peramian.

Translation from Sgouridis Book on Peramos Now found under

http://web.archive.org/web/20051108171548/http://members.aol.com/peramos/index.html

Description of Peramos  and the story of the destruction of the town, translated from “PERAMOS” a  book written by a Peramian, George Sgouridis. This is also part of the site  produced and maintained by Steve Manitsas

This site is very well preserved and has been discovered by a lot of Greek Americans who  share similar roots and interests. A beautiful and very comprehensive site to visit. Particularly interesting is the Kyzikos Contacts page that includes letters of Greek Americans identifying relatives or friends with same origin.

VIDEOS FROM RECENT VISITS TO PERAMOS (1997)

Further more you can see three links to three videos published on YouTube from  a trip to Turkey and specifically to Peramos.

Back to the roots Nick Kouzos (Part.1):

http://www.youtube.com/watch?v=k5tIVEGczUg

Back to the roots Nick Kouzos (Part.2):

http://www.youtube.com/watch?v=w54x5Na0cb4

Back to the roots Nick Kouzos (Part.3):

Back to the roots Nick Kouzos (Part.3). The new roots of Peramos reviving in Greece.

Links to George Kouzos publications which have been saved and digitized, by the town library in Veria of North Greece.

Κούζος, Γεώργιος Ι. a scholar from Peramos who influenced the Greek community in Peramos and Constantinople. George Kouzos was an official guest of the Greek government during the first contemporary Olympics held in Athens during 1896.

1. Γραμματική της Νέας Ελληνικής Γλώσσης Μετά πολλών ασκήσεων Προς χρήσh των Δημοτικών Σχολείων και Παρθεναγωγείων / Γεωργίου Ι. Κούζου.

Νot available

https://wordpress.com/post/timesforchange.wordpress.com/5118

Also:

1. Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδος μετ’ εικόνων : Προς χρήσιν των Ελληνικών και Αστικών Σχολείων και Παρθεναγωγειών / Υπό Κ. Βλούσου, Γ. Κούζου και Ι. Α. Ιλλίδου.

Copy Link below:

https://wordpress.com/post/timesforchange.wordpress.com/5129

2. Αναγνωστικόν μετ’ εικονογραφιών : πρός χρήσιν των ἐν τοίς δημοτικοίς καί ἀστικοίς σχολείοις διδασκομένων αρρένων τε καί θηλέων / υπό Γ.Ι. Κούζου, Ι.Α. Ιλλίδου

Copy Link below:

GRVER_000000000000000452.pdf

http://medusa.libver.gr/handle/123/1309

3. Στοιχειώδης ιστορία των ανατολικών εθνών : μετά εικόνων προς χρήση των ελληνικών σχολείων και παρθεναγωγείων / Γεωργίου Ι. Κούζου

http://medusa.libver.gr/handle/123/1378

GRVER_000000000000000459.pdf

Link to listen to Song from Marmara sea